εις τον εν Αγίοις πατέρα ημών Αιμιλιανόν Επίσκοπον Κυζίκου

Κατά τη διάρκεια της περιόδου της Εικονομαχίας, όπου είχε ξεσπάσει έντονη θεολογική διαμάχη αναφορικά με την τιμητική προσκύνηση των ιερών εικόνων, διέλαμψαν αξιομνημόνευτες πνευματικές μορφές ιεραρχών που διακρίθηκαν για την αρετή, τη σοφία, το αγωνιστικό φρόνημα, τη σθεναρή ομολογία, τον ένθερμο ιεραποστολικό ζήλο και την ακλόνητη προσήλωση στην αμώμητο χριστιανική πίστη. Μ’ αυτόν τον τρόπο και χάρη στη διαρκή αγωνιστική τους δράση διατήρησαν αλώβητο και αναλλοίωτο τον θησαυρό της ορθής χριστιανικής πίστεως, υπερασπιζόμενοι με τόλμη και παρρησία την προσκύνηση των αγίων εικόνων. Ανάμεσα σ’ αυτούς τους φωτισμένους ιεράρχες συγκαταλέγεται και ο «παρέχων παρά Χριστοῦ τήν χάριν κατά πνευμάτων ἀκαθάρτων, τοῖς πιστῶς αἰτουμένοις» πανσεβάσμιος και θεόληπτος Επίσκοπος της Κυζίκου της Μ. Ασίας, Άγιος Αιμιλιανός ο Ομολογητής, ο οποίος αναδείχθηκε «κραταιός πρόμαχος τῆς ἀληθείας», «γενναιότατος στρατιώτης τοῦ Χριστοῦ», «θερμότατος ἀντιλήπτωρ», «νικητής τῶν εἰκονομάχων» και «ἰσοστάσιος τῶν μαρτύρων».

Ο παμμακάριστος Άγιος Αιμιλιανός διέλαμψε ως υπέρλαμπρος φωστήρ της Ορθοδοξίας μεταξύ του 8ου και του 9ου μ.Χ. αιώνα. Αρχικά διακόνησε ως μοναχός στη Μονή που ίδρυσε στο στενό του Βοσπόρου ο Άγιος Ταράσιος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, όπου διέπρεψε στα έργα της αρετής. Αργότερα αξιώθηκε να εκλεγεί Επίσκοπος Κυζίκου της Μικράς Ασίας, διαδεχθείς στον επισκοπικό θρόνο τον Μητροπολίτη Νικόλαο. Κατά τη διάρκεια της ευδοκίμου και θεαρέστου αρχιερατείας του από το 787 μέχρι το 815 αναδείχθηκε πιστός οικονόμος της θείας χάριτος και διακρίθηκε τόσο για την ελεήμονα καρδία του όσο και για την ιλαρότητα των ηθών του. Αγωνίσθηκε με ξεχωριστή παρρησία κατά την περίοδο της Εικονομαχίας για να υπερασπισθεί την τιμητική προσκύνηση των αγίων εικόνων, όταν αυτοκράτορας του Βυζαντίου ήταν ο εικονομάχος Λέων Ε΄ ο Αρμένιος (813-820). Αξιομνημόνευτο είναι μάλιστα το γεγονός ότι κατά τη συγκληθείσα Σύνοδο το 815, ο Άγιος Αιμιλιανός κλήθηκε από τον αυτοκράτορα Λέοντα Ε΄ να δώσει εξηγήσεις για την τιμητική προσκύνηση των αγίων εικόνων, γεγονός που του έδωσε την ευκαιρία να ομολογήσει με σθένος το μεγαλείο της αληθούς και ορθής χριστιανικής πίστεως. 

Ο παναοίδιμος ιεράρχης της Κυζίκου και κραταιός ομολογητής της Ορθοδοξίας, Άγιος Αιμιλιανός, αναδείχθηκε πύρινος διδάσκαλος και φλογερός κήρυκας της χριστιανικής αλήθειας, αφού κήρυττε με ένθερμο ιεραποστολικό ζήλο, διδάσκοντας και στηρίζοντας τους χριστιανούς της επαρχίας του στην ορθή πίστη, αλλά και διαφυλάσσοντάς τους από τις αιρετικές διδασκαλίες. Υπεραμύνθηκε της τιμητικής προσκυνήσεως των αγίων εικόνων και πρωτοστάτησε στην αναστήλωσή τους. Όμως η φωταυγής παρουσία και η αγωνιστική του δράση προκάλεσαν την οργή των εικονομάχων, οι οποίοι προσπάθησαν να σταματήσουν το θεάρεστο έργο του με διωγμούς, φυλακίσεις και εξορίες. Ο φωτισμένος από τη χάρη του Αγίου Πνεύματος πανσεβάσμιος, ενάρετος και θεόληπτος ιεράρχης της Κυζίκου υπέμεινε με ξεχωριστή γενναιότητα τις θλίψεις, τους πειρασμούς, τους διωγμούς και τις ποικίλες δοκιμασίες. Έμεινε σταθερός και ακλόνητος στην αμώμητο χριστιανική πίστη και αναδείχθηκε ζηλωτής των αποστολικών παραδόσεων και καθαιρέτης της πλάνης, στύλος και εδραίωμα της Εκκλησίας, σκεύος εκλογής και κρηπίς ομολογίας, όπως χαρακτηριστικά υμνείται μέσα από την Ακολουθία του.

Η εύτολμη και ορθή ομολογία της πίστεως τον οδήγησε στην εξορία, όπου και εκοιμήθη εν Κυρίῳ, λαμβάνοντας τον αμάραντο στέφανο της Βασιλείας των Ουρανών. Μ’ αυτόν τον τρόπο το καύχημα της Κυζίκου, ο υπέρλαμπρος αυτός φωστήρ της Ορθοδοξίας και πάνσοφος ιεράρχης του Χριστού, πέρασε στην αιωνιότητα για να τιμάται και να γεραίρεται εσαεί από τους όπου γης χριστιανούς και για να μας διδάσκει με το αγωνιστικό του φρόνημα και με τη σθεναρή ομολογία του υπέρ της αληθούς και ορθής χριστιανικής πίστεως. Η μνήμη του τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία μας στις 8 Αυγούστου, η δε ασματική του Ακολουθία εκδόθηκε συμπληρωμένη το έτος 1876 από τον Μητροπολίτη Κυζίκου Νικόδημο, ο οποίος εκ μητρός καταγόταν από την Καλλιμασιά της μυροβόλου και αγιοτόκου νήσου Χίου, όπου ο Άγιος Αιμιλιανός τιμάται από παλαιοτάτων χρόνων με ομώνυμο Ιερό Ναό και με λαμπρά παγχιακή πανήγυρη. Ιερός Ναός επ’ ονόματι του Αγίου και μάλιστα Ενοριακός υπάρχει και στη συνοικία Ταραμπούρα της πόλεως των Πατρών, ενώ ναΰδριο προς τιμήν του έχει ανεγερθεί και στην περιοχή του χωριού Τριπόταμος της Τήνου. Να διευκρινιστεί επίσης ότι τόσο ο περιώνυμος Ιερός Ενοριακός Ναός του Αγίου Αιμιλιανού Λόφου Σκουζέ Αθηνών όσο και τα ναΰδρια που φέρουν το όνομα του Αγίου στο Πόρτο Χέλι, την Κέα, τη Μύκονο, τη Σύμη, τον Καστό Λευκάδος και τους Αντίπαξους τιμούνται επ’ ονόματι του εορταζομένου στις 18 Ιουλίου Αγίου ενδόξου μάρτυρος Αιμιλιανού. 

Ο Άγιος Αιμιλιανός υμνείται και γεραίρεται και μέσα από τα εξαίσια υμνογραφήματα του Μεγάλου Υμνογράφου της των Αλεξανδρέων Εκκλησίας Δρ. Χαραλάμπους Μ. Μπούσια, ο οποίος κατόπιν αιτήματος του Αιδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου π. Γεωργίου Κωνσταντίνου, Εφημερίου του Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Καλλιμασιάς Χίου, εποίησε Παρακλητικό Κανόνα και Χαιρετιστηρίους Οίκους προς τιμήν του Αγίου. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι ο Άγιος Αιμιλιανός Επίσκοπος Κυζίκου και η Καλλιμασιά της Χίου αποτελούν ταυτόσημες έννοιες, αφού ο ιστορικός Ιερός Ναός του Αγίου στην ομώνυμη παραθαλάσσια περιοχή της Καλλιμασιάς αποτελεί το σημείο ευλαβικής αναφοράς για τους κατοίκους της περιοχής, αλλά και το επίκεντρο των λαμπρών λατρευτικών εκδηλώσεων κατά το διήμερο του πανηγυρικού εορτασμού της μνήμης του, 7 και 8 Αυγούστου, ο οποίος παρουσιάζει ιδιαίτερο λατρευτικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον. Γι’ αυτό και προσελκύει κάθε χρόνο πλήθος προσκυνητών από ολόκληρο το νησί, αλλά και πολυάριθμους ξένους επισκέπτες. Την παραμονή της εορτής του Αγίου, 7 Αυγούστου, μεταφέρεται με αυτοκινητοπομπή στο επίνειο Άγιος Ιωάννης η ανθοστολισμένη παλαιά εφέστια εικόνα του Αγίου, η οποία φυλάσσεται στον Ιερό Ενοριακό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Καλλιμασιάς. Την αυτοκινητοπομπή συνοδεύουν νέοι και νέες με παραδοσιακές στολές, οι οποίοι μαζί με πολλούς προσκυνητές επιβιβάζονται σε πλοιάρια, ψαροκάικα και φουσκωτά σκάφη, δεδομένου ότι ο Άγιος Αιμιλιανός είναι και προστάτης του Ομίλου Φουσκωτών Σκαφών Χίου. Η θαλάσσια νηοπομπή φθάνει σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στον μώλο της παραλίας που φέρει το όνομα του Αγίου, όπου αναμένουν κλήρος, αρχές, στρατός και πλήθος προσκυνητών. Κατόπιν όλοι μαζί ανεβαίνουν πεζοί μέχρι τον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό του Αγίου, ενώ οι καμπάνες χτυπούν χαρμόσυνα και ακούγονται οι συριγμοί των πλοιαρίων. Στη συνέχεια ψάλλεται στον Ιερό Ναό με ιδιαίτερη ευλάβεια και κατάνυξη ο Μέγας Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός. Την κυριώνυμο ημέρα της εορτής της μνήμης του Αγίου, 8 Αυγούστου, τελείται το πρωί ο Όρθρος και η Πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, μετά δε το πέρας αυτής προσφέρεται σε όλους τους προσκυνητές το παραδοσιακό χταποδοπίλαφο. (Δείτε εδώ, εδώ και εδώ, σχετικό φωτογραφικό υλικό) 

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και η λαϊκή ευσέβεια του χιακού λαού για τον τιμώμενο Άγιο της Καλλιμασιάς, αφού σύμφωνα με τη χιακή παράδοση ο Άγιος Αιμιλιανός θεραπεύει, εκτός από τα άλλα νοσήματα, και την αφωνία των νηπίων. Γι’ αυτό και οι γονείς έκαναν τάματα στον Άγιο για να θεραπεύσει τα παιδιά, τα οποία καθυστερούν να μιλήσουν ή έχαναν τη φωνή τους από φόβο ή από κάποια ασθένεια. Μαρτυρούνται μάλιστα πάμπολλα θαύματα, τα οποία έχει επιτελέσει ο Άγιος με τη χάρη του Θεού, αφού πολλά είναι τα παιδιά που επανέκτησαν τη φωνή τους. 

Στη σημερινή πνευματικά αλλοτριωμένη εποχή μας, όπου η ορθή χριστιανική πίστη κινδυνεύει από αιρετικές διδασκαλίες και σύγχρονα είδωλα, προβάλλει ο Άγιος Αιμιλιανός Επίσκοπος Κυζίκου, ο «κραταιός αὐτός πρόμαχος τῆς ἀληθείας» ως πνευματικός καθοδηγητής και διδάσκαλος για όλους όσους αγωνίζονται νυχθημερόν, εμπνεόμενοι από τη χάρη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και από το μεγαλείο της αληθούς χριστιανικής πίστεως και ζωής. 

Αριστείδης Γ. Θεοδωρόπουλος

Εκπαιδευτικός

Βιβλιογραφία 

Ακολουθία του εν Αγίοις πατρός ημών Αιμιλιανού Επισκόπου Κυζίκου του Ομολογητού, Εν Κωνσταντινουπόλει, 1876. 

Μπούσια Χαραλάμπους Μ., Μεγάλου Υμνογράφου της των Αλεξανδρέων Εκκλησίας, Χαιρετισμοί και Παρακλητικός Κανών εις τον εν Αγίοις πατέρα ημών Αιμιλιανόν Επίσκοπον Κυζίκου, εξαιρέτως τιμώμενον εν Καλλιμασιᾴ Χίου, Εκδόσεις «άλφα πι», Χίος 2015. 

Εικόνες

[01] Η παλαιά εφέστια εικόνα του Αγίου Αιμιλιανού Επισκόπου Κυζίκου από τον ομώνυμο Ιερό Ναό της Καλλιμασιάς Χίου.

[02] Ο ιστορικός Ιερός Ναός του Αγίου Αιμιλιανού Επισκόπου Κυζίκου στην ομώνυμη παραθαλάσσια περιοχή της Χίου.

[03] Άποψη από το εσωτερικό του Ιερού Ναού Αγίου Αιμιλιανού Καλλιμασιάς Χίου.

[04] Η εικόνα του Αγίου Αιμιλιανού στην Αγία Τράπεζα του ομωνύμου Ιερού Ναού της Καλλιμασιάς Χίου.

[05] Ο Ιερός Ενοριακός Ναός του Αγίου Αιμιλιανού Επισκόπου Κυζίκου στη συνοικία Ταραμπούρα των Πατρών. www.panoramio.com

[06] Στιγμιότυπο από τον Πανηγυρικό Αρχιερατικό Εσπερινό της 7ης Αυγούστου 2013 στον Ιερό Ναό Αγίου Αιμιλιανού Καλλιμασιας Χίου χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκου.

[07] Στιγμιότυπο από την Αρχιερατική Πανήγυρη της 8ης Αυγούστου 2011 στον Ιερό Ναό Αγίου Αιμιλιανού Καλλιμασιάς Χίου, όπου προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μηθύμνης κ. Χρυσόστομος.

[08] Στιγμιότυπο από την Αρχιερατική Πανήγυρη της 7ης Αυγούστου 2008 στον Ιερό Ναό Αγίου Αιμιλιανού Καλλιμασιάς Χίου, χοροστατούντος του μακαριστού Μητροπολίτου Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κυρού Διονυσίου.

Η αναδημοσίευση επιτρέπεται με την απαραίτητη προϋπόθεση της αναφοράς του συγγραφέα και του ιστολογίου πρώτης δημοσίευσης: http://kallimasia.blogspot.gr

Η πέντε αἰτίες που παραχωρεῖ ὁ Θεὸς νὰ πολεμούμαστε ἀπὸ τοὺς δαίμονες ( Μικρὸς Εὐεργετινός )

Λένε ὅτι γιὰ πέντε αἰτίες παραχωρεῖ ὁ Θεὸς νὰ πολεμούμαστε ἀπὸ τοὺς δαίμονες.

Καὶ πρώτη εἶναι, λένε, ν᾿ ἀποκτήσουμε τὴ διάκριση τῆς ἀρετῆς καὶ τῆς κακίας, καθὼς μᾶς πολεμοῦν καὶ τοὺς πολεμᾶμε.

Δεύτερη, ν᾿ ἀποκτήσουμε τὴν ἀρετὴ μὲ πόλεμο καὶ κόπο, κι ἔτσι νὰ τὴν ἔχουμε βέβαιη καὶ σταθερή.

Τρίτη, νὰ μὴν ὑψηλοφρονοῦμε, καθὼς προοδεύουμε στὴν ἀρετή, ἀλλὰ νὰ μάθουμε νὰ ταπεινοφρονοῦμε.

Τέταρτη, νὰ μισήσουμε τελείως τὴν κακία, ἀφοῦ τὴ γνωρίσουμε μὲ τὰ παθήματά μας.

Πέμπτη καὶ κυριότερη ἀπ᾿ ὅλες, νὰ μὴν ξεχνᾶμε, ἀφοῦ ἀποκτήσουμε τὴν ἀπάθεια, οὔτε τὴ δική μας ἀδυναμία οὔτε τὴ δύναμη Ἐκείνου ποὺ μᾶς βοήθησε.

Τοῦ ἁγίου Μαξίμου
Μικρὸς Εὐεργετινός
πηγή

Πότε δικαιολογεῖται ἡ ἀνυπακοὴ εἰς τοὺς πνευματικούς ( Γέρων Γαβριὴλ ο Αγιορείτης )

πηγή

- Πολλοὶ Πατριάρχες καὶ Δεσπότες γέροντα ἀκοῦμε νὰ λένε πὼς ὁ Πάπας εἶναι ὄντως Ἐκκλησία. Ἐμεῖς τί πρέπει νὰ κάνουμε; Πρέπει νὰ κάνουμε ὑπακοὴ σὲ αὐτούς;
- Ὀφείλουμε ὑπακοὴ στοὺς Δεσποτάδες μας, στοὺς πνευματικούς μας, ὅταν ὀρθοτομοῦν τὸν λόγο τῆς ἀληθείας.

Ὅταν ὅμως δὲν ὀρθοτομοῦν τὸ λόγο τῆς ἀληθείας καὶ λένε αἱρετικὰ πράγματα, ὄχι μόνο σὲ αὐτοὺς δὲν πρέπει νὰ κάνουμε ὑπακοή, ἀλλὰ καὶ σὲ ἕνα Ἄγγελο ἀπὸ τὸν οὐρανὸ ἂν κατέβει καὶ μᾶς πεῖ ἀντίθετα μὲ αὐτὰ ποὺ διδάσκει ἡ Ἐκκλησία δὲν πρέπει νὰ κάνουμε ὑπακοή.

Ἔχουμε καθήκοντα πρὸς τοὺς πνευματικούς μας Πατέρες καὶ καθήκοντα πρὸς τὸν Θεό. Τὰ καθήκοντα πρὸς τὸν Θεὸν εἶναι ὑπέρτερα τῶν καθηκόντων πρὸς τοὺς πνευματικούς μας Πατέρες.

Ἂν ἕνα καθῆκον πρὸς τοὺς πνευματικούς μας Πατέρες συγκρούεται μὲ τὸ καθῆκον μας πρὸς τὸν Θεόν, τότε παύει νὰ ἰσχύει, καταργεῖται.

Παράδειγμα ἔχουμε τὴν Ἁγία Γραφή.
Τί διαβάζουμε στὶς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων;
Οἱ Γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι, οἱ Ἰουδαῖοι ἀρχιερεῖς ἤτανε οἱ πνευματικοὶ ἡγέτες στὴν ἐποχὴ τοῦ Κυρίου μας. Πιάσαν τοὺς Ἀποστόλους, τοὺς βάλαν φυλακὴ καὶ τοὺς εἶπαν νὰ μὴ κηρύττουν. Πῆγε Ἄγγελος Κυρίου καὶ τοὺς ἔβγαλε καὶ τοὺς εἶπε νὰ κηρύξουν. Τοὺς ξαναπιάσαν καὶ τοὺς εἶπαν: Τί σᾶς εἴπαμε; Γιατί δὲν κάνετε ὑπακοή; Ἐμεῖς εἴμαστε οἱ πνευματικοὶ ἡγέτες!

Τότε ἀπολογήθηκε ὁ Ἀπόστολος Πέτρος: «Πειθαρχεῖν δεῖ Θεῷ μᾶλλον ἢ ἀνθρώποις» (Πράξ. 5, 29).

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τί λέει πρὸς τοὺς Γαλάτας· (1, 8) «ἀλλὰ καὶ ἐὰν ἡμεῖς ἢ ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ εὐαγγελίζηται ὑμῖν παρ᾽ ὃ εὐηγγελισάμεθα ὑμῖν, ἀνάθεμα ἔστω». Ἦταν δυνατὸν ποτὲ ἕνας Ἄγγελος νὰ πάει στοὺς Γαλάτας καὶ νὰ κηρύξει ἀντίθετα ἀπὸ αὐτὰ ποὺ δίδαξε ὁ Ἀπόστολος Παῦλος; Ὄχι βέβαια! Ἔ, τότε γιατί τὸ γράφει ὁ Ἀπόστολος αὐτό; Ἄσκοπο εἶναι; Περιττὸ εἶναι; Ἄστοχο εἶναι; Ἔτσι εἰκῇ κι ὡς ἔτυχε τὸ ἔβαλε;

Τὸ ἔβαλε γιὰ νὰ μὴ παρασυρθοῦμε καὶ ποῦμε ὁ Δεσπότης μας εἶναι Ἅγιος.

Μὲ τὴν προσευχή του ἀνασταίνει νεκρούς, ἀνορθεῖ παραλύτους, ἀνοίγει τὰ μάτια ἀπὸ τυφλούς, μετακομίζει ὄρη μὲ ἕνα πρόσταγμά του.

Ὅλα νὰ τὰ κάνει αὐτά, ἐφόσον λέει κάτι ποὺ δὲν συμφωνεῖ μὲ τὴν Ἐκκλησία, δὲν πρέπει νὰ τὸν κάνουμε ὑπακοή.

Διαβάστε στὸ βίο τοῦ Ἁγίου Συμεὼν τοῦ Νέου Θεολόγου: Ὁ Ἅγιος θέλει νὰ φύγει ἀπὸ ἡγούμενος καὶ καλεῖ τὸν νέο ἡγούμενο καὶ ὅλη τὴν ἀδελφότητα καὶ τοὺς δίνει συμβουλές.

Στὸ τέλος τί τοὺς λέει; Ἂν καὶ αὐτὸς σὰν ἄνθρωπος κάνει κάτι ποὺ δὲν συμφωνεῖ μὲ τὴν Ἐκκλησία, μὲ αὐτὰ ποὺ διδάσκει ἡ Ἐκκλησία, τότε προσωρινὰ νὰ κάνετε ὑπακοὴ καὶ οἱ γεροντότεροι νὰ πᾶνε νὰ τὸν ποῦνε νὰ κάνει διόρθωση. Καὶ ἂν δὲν κάνει διόρθωση, ὄχι μόνο σὲ αὐτὸν νὰ μὴ κάνετε ὑπακοὴ ἀλλὰ οὔτε καὶ σὲ Ἄγγελο ἐξ οὐρανοῦ, ἂν ἔρθει νὰ σᾶς τὸ πεῖ.

Αὐτὰ εἶναι λόγια τοῦ Ἁγίου Συμεὼν τοῦ Νέου Θεολόγου.

Ἔρχονται μερικοὶ ἱερεῖς στὸ κελλὶ καὶ μοῦ λένε: Μοῦ εἶπε ὁ Δεσπότης νὰ στεφανώσω ἕνα ὀρθόδοξο μὲ ἕνα ἑτερόδοξο.

Καὶ ὅταν τοῦ λέω ὅτι αὐτὸ ἀπαγορεύεται, οἱ κανόνες, ὁ Ἅγιος Νικόδημος στὸ Πηδάλιο. Λέει δὲν εἶναι Ἅγιον. Ἐμεῖς εἴμαστε! Θὰ κάνεις ὑπακοὴ σὲ μᾶς. Τὶ λέει ὁ Ἀπόστολος; «Πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καὶ ὑπείκετε...» (Ἑβρ. 13:17).

Καὶ ἀπαιτοῦνε ἀπὸ τοὺς ἱερεῖς νὰ κάνουν ὑπακοὴ καὶ σὲ πράγματα ποὺ εἶναι ἀντίθετα μὲ τὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας.

Πῶς ἑρμηνεύει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος τό «Πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καὶ ὑπείκετε...»; Ρωτάει ὁ Ἅγιος: Τὶ οὖν, φησίν, ὅταν πονηρός, ᾖ, καὶ μὴ πειθώμεθα;

Καὶ ρωτάει καὶ προτρέπει ὡς ἑξῆς: Πονηρός, πῶς λέγεις; εἰ μὲν πίστεως ἕνεκεν, φεῦγε αὐτὸν καὶ παραίτησαι, μὴ μόνον ἂν ἄνθρωπος, ᾖ, ἀλλὰ κἂν ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ κατιών.

Διδάσκουν καὶ τὴν ἀνυπακοὴν οἱ Μεγάλοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας.

Λένε μερικοὶ χριστιανοί: Ἀφοῦ τὸ εἶπε ὁ Δεσπότης πρέπει νὰ τὸν κάνουμε ὑπακοή! Κι ἐμεῖς ρωτᾶμε: Ἂν ὁ Δεσπότης σοῦ ἔλεγε νὰ μὴ φᾶς γιὰ ἕνα ἑξάμηνο θὰ ἔκανες ὑπακοή;
- Ὄχι! Σὲ αὐτὸ δὲν κάνουμε ὑπακοή!

Στὴν ὑλικὴ τροφὴ λοιπὸν δὲν κάνουμε ὑπακοή,
γιατὶ μᾶς βλάπτει αὐτὸ ποὺ λέει ὁ Δεσπότης....

Στὰ πνευματικὰ ποὺ μᾶς βλάπτουν καὶ ἀφοροῦν τὴν αἰωνιότητα πῶς κάνουμε ὑπακοή;

Ὅταν λέει κάτι ὁ Δεσπότης ποὺ εἶναι σύμφωνο μὲ τὴν Ἐκκλησία θὰ κάνουμε ὑπακοή. Ἀλλὰ, ὅταν λέει κάτι ποὺ δὲν συμφωνεῖ μὲ τὴν Ἐκκλησία, πῶς θὰ κάνουμε ὑπακοή; Σέ αὐτοὺς ποὺ λένε πὼς πρέπει νὰ κάνουμε ἀδιάκριτη ὑπακοή, ἕνας ἅγιος μακαριστὸς γέροντας ἁγιορείτης ἔλεγε: Αὐτοὶ εἶναι εὐλαβεῖς βλαμμένοι!

Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος, ὁ στῦλος τῆς ὀρθοδοξίας, λέει στὰ συγγράμματά του: «Ἐὰν ὁ ἐπίσκοπος ἢ ὁ πρεσβύτερος, οἱ ὄντες ὀφθαλμοὶ τῆς Ἐκκλησίας, κακῶς ἀναστρέφωνται καὶ σκανδαλίζωσι τὸν λαόν, χρὴ αὐτοὺς ἐκβάλλεσθαι, Συμφέρον γὰρ ἄνευ αὐτῶν συναθροίζεσθαι εἰς εὐκτήριον οἶκον ἢ μετ᾽ αὐτῶν ἐμβληθῆναι ὡς μετὰ Ἄννα καὶ Καϊάφα εἰς τὴν γέενναν τοῦ πυρός» (P.G. 35, 33-ΒΕΠΕΣ 33, 199).

Ἐκεῖ θὰ πᾶμε μὲ τὸν Ἄννα καὶ τὸν Καϊάφα στὴν γέεννα τοῦ πυρός, ἂν ἀκολουθήσουμε τοὺς Δεσποτάδες ποὺ λένε ὅτι ὁ Πάπας εἶναι Ἐκκλησία
καὶ ἔχει Μυστήρια καὶ πρέπει νὰ ἑνωθοῦμε.

Ἂν ἕνας, Πατριάρχης εἶναι αὐτός, Ἀρχιεπίσκοπος εἶναι, Ἐπίσκοπος, ὅ,τι καὶ νὰ εἶναι δὲν σέβεται τοὺς Ἀποστολικοὺς Κανόνες, δὲν σέβεται τοὺς Κανόνες τῶν Οἰκουμενικῶν καὶ Τοπικῶν συνόδων, δὲν τηρεῖ αὐτὰ ποὺ δίδαξαν οἱ μεγάλοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας αὐτὸς δὲν εἶναι ποιμένας. Τί εἶναι;

Μᾶς τὸ λέει ἕνας μεγάλος Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας μας τοῦ 1ου αἰῶνος. «Πᾶς ὁ λέγων παρὰ τὰ διατεταγμένα ἢ πράσσων, κἂν ἀξιόπιστος ᾖ, κἂν νηστεύῃ, κἂν παρθενεύῃ, κἂν σημεῖα ποιῇ, λύκος σοι φαινέσθω ἐν προβάτου δορᾷ φθορὰν προβάτου κατεργαζόμενος» (Ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος P.G. 5, 912).

''Αὐτὸς ὁ Πατριάρχης, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος, ὁ Ἐπίσκοπος, ὅποιος καὶ νὰ εἶναι, ποὺ λέει πράγματα ποὺ δὲν συμφωνοῦν μὲ τὴν Ἐκκλησία, μὲ αὐτὰ ποὺ δίδαξαν οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι καὶ οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, δὲν εἶναι ποιμένας, εἶναι λυκοποιμένας καὶ ἐχθρὸς τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς Παναγίας.''

Λένε πολλοί: Ἀφοῦ εἶναι ἐπίσκοπος καὶ τὸ λέει αὐτό, θὰ κάνουμε ὑπακοή. Τότε ὅταν ὁ Νεστόριος, ποὺ ἦταν Πατριάρχης, ἔλεγε γιὰ τὴν Παναγία ὅτι ἦταν ἀνθρωποτόκος καὶ Χριστοτόκος ἔπρεπε οἱ χριστιανοὶ νὰ κάνουν ὑπακοὴ σὲ αὐτόν;

Ἐπειδὴ ἦταν Πατριάχης; Καὶ νὰ ποῦνε ἀφοῦ τὸ λέει ὁ Πατριάρχης θὰ κάνουμε ὑπακοή; Τί θὰ γινόταν ἔτσι; Θὰ γίνονταν ὅλοι αἱρετικοὶ καὶ θὰ χάνονταν. Δὲν θὰ σωζόταν κανένας, ἂν τὸν ἀκολουθοῦσαν.

Ἔρχονται στὸ κελλί μου μερικοὶ ὑποψήφιοι ἱερεῖς καὶ μοῦ λένε· ἔχει εὐλογία νὰ γίνω ἱερέας; Τοὺς ρωτάω: Εἶχες σχέση ὁλοκληρωτικὴ μὲ γυναῖκα ἢ ἄνδρα πρίν...; Ἢ μέσα στὸ γάμο σου μήπως μοίχευσες; Καὶ μοῦ λένε: - Μὰ ὁ Δεσπότης εἶπε πὼς μπορῶ.

Τοὺς ἀπαντῶ: Ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως δὲν θὰ σὲ κρίνει ὁ Δεσπότης ἀλλὰ ὁ Δεσπότης Χριστός.

- Μοῦ εἶπαν πὼς ἂν ὑπάρχει πραγματικὴ μετάνοια, ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μπορεῖ νὰ σκεπάσει...

Σημασία δὲν ἔχει τί λέω ἐγὼ ἢ τί λέτε ἐσεῖς ἢ τί σᾶς λένε ἄλλοι.

Σημασία ἔχει τί λένε οἱ Ἅγιοι. Σημασία ἔχει ποιο εἶναι τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.

Ὁ Γέρων Γαβριὴλ τοῦ Ἁγ. Ὄρους
Ι. κελί της Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου.

Τα ασκηταριά της Κρήτης που ευωδιάζουν αλμύρα και λιβάνι!

Τα πέντε θρησκευτικά μονοπάτια της Μεγαλονήσου με τους μικρούς και μεγάλους ναούς, μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς μας

Από τον
Γεράσιμο Κόντο
Δεμένη με την Ορθοδοξία η Κρήτη. Σπηλιές - παλιά ασκηταριά στα Αστερούσια, σταυροί που ξεφυτρώνουν ανάμεσα σε ελιές και αμπέλια στη Μεσσαρά, ξωκλήσια που «ατενίζουν» το Λιβυκό Πέλαγος, μοναστήρια που ευωδιάζουν θυμίαμα και... μπαρούτι, ιστορίες ηρώων κληρικών, που έπεσαν στον αγώνα για την ελευθερία. Η Αρχιεπισκοπή και η Περιφέρεια Κρήτης προσπάθησαν να συγκεντρώσουν τα σπουδαιότερα κομμάτια της πλούσιας εκκλησιαστικής κληρονομιάς του τόπου σε μια ιστοσελίδα (www.orthodoxcrete.com) και προσκαλούν ντόπιους και τουρίστες να ανακαλύψουν τους μεγαλοπρεπείς και ταπεινούς ναούς, τα ιστορικά κειμήλια, τα ήθη και τα έθιμα που συνδέονται με τις θρησκευτικές παραδόσεις του νησιού. «Με ιδιαίτερη χαρά, προσφέρεται στο κοινό μια νέα διαδικτυακή πύλη, που θα αποτελέσει την είσοδο στον εκκλησιαστικό και πολιτισμικό πλούτο της Εκκλησίας της Μεγαλονήσου» αναφέρει ο αρχιεπίσκοπος Κρήτης Ειρηναίος, προσθέτοντας: «Η διαδικτυακή πύλη, που χρηματοδοτήθηκε από το Πρόγραμμα ''Κρήτη Πράσινη Ανάπτυξη'' της Περιφέρειας Κρήτης, κατόπιν πρωτοβουλίας - πρότασης και υποστήριξης του περιφερειάρχη Σταύρου Αρναουτάκη, διά της ΜΚΟ Φιλοξενία της Εκκλησίας Κρήτης, είναι πλέον στη διάθεση κάθε ανθρώπου που επιθυμεί να ενημερωθεί για τα εκκλησιαστικά μνημεία της Μεγαλονήσου, μέσα από συγκεκριμένες θρησκευτικές διαδρομές».
Οπως προσθέτει ο περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, σε συνεργασία με όλες τις μητροπόλεις, καταγράφηκαν 296 χριστιανικά μνημεία, ενώ έγινε προσπάθεια να χαραχθούν τα κυριότερα θρησκευτικά μονοπάτια της Κρήτης και να αναδειχθούν αρχαία μνημεία, μουσεία, χώροι πολιτισμού, αλλά και ο φυσικός πλούτος του νησιού. Η «κυριακάτικη δημοκρατία» παρουσιάζει σήμερα τις πιο ξεχωριστές θρησκευτικές διαδρομές της Κρήτης, κυκλώνοντας στον χάρτη εκκλησίες, αρχαιολογικούς χώρους, αξιοθέατα, ιερά προσκυνήματα και τόπους θυσίας, που σημάδεψαν την ιστορία της.

1 Μονή Κύριε Ελέησον και Κουδουμά
Κρυμμένη στην εύφορη πεδιάδα της Μεσσαράς, 45,5 χιλιόμετρα από το Ηράκλειο, η αρχαία Γόρτυνα κατοικήθηκε το 7000 π.Χ. και υπήρξε μια από τις ισχυρότερες πόλεις στην ιστορία της Κρήτης. Η επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο ξεκινάει από τον Ναό του Αγίου Τίτου, μαθητή του αποστόλου Παύλου και πρώτου επισκόπου του νησιού, που χτίστηκε μεταξύ 6ου και 7ου αιώνα μ.Χ. Προσπερνώντας την παλιά εκκλησία, το μονοπάτι με τις αιωνόβιες ελιές οδηγεί στον μεγάλο πλάτανο που, σύμφωνα με τον μύθο, ευλόγησε την ένωση του Δία και της Ευρώπης, ενώ η περιπλάνηση στη Γόρτυνα συνεχίζεται στο Πραιτόριο, το ιερό του Απόλλωνα και των αιγυπτιακών θεοτήτων, στο Ωδείο και το Νυμφαίο.
Το στολίδι της περιοχής, πάντως, ήταν η μεγαλοπρεπής πεντάκλιτη βασιλική, με τον άμβωνα-αντίγραφο εκείνου της Αγια-Σοφιάς στην Κωνσταντινούπολη, που χτίστηκε γύρω στο 500 μ.Χ., ως μητροπολιτικός ναός της Εκκλησίας των Γορτυνίων. Τα απομεινάρια της (επίσης αφιερωμένης στον άγιο Τίτο) μεγάλης βασιλικής ήρθαν στο φως μόλις στα τέλη της δεκαετίας του '70, ανάμεσα στους ελαιώνες, στον δρόμο προς το χωριό Μητρόπολη.
Στα Αστερούσια
Σκαρφαλώνοντας στην οροσειρά των Αστερουσίων και σταματώντας στα Καπετανιανά, σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση το καθολικό (ναός της Παναγίας) της Μονής του Κύριε Ελέησον, με τις μοναδικές τοιχογραφίες του 1400 μ.Χ., που απεικονίζουν τα θαύματα και τα Πάθη του Χριστού.
Πλησιάζοντας στην καρδιά της οροσειράς, που την περίοδο της Ενετοκρατίας (και όχι μόνο) υπήρξε καταφύγιο εκατοντάδων ασκητών, ένας βατός (αλλά γεμάτος στροφές) χωματόδρομος που περνάει ανάμεσα στους θεόρατους βράχους και στο πυκνό πευκοδάσος της περιοχής οδηγεί στο αντρικό μοναστήρι του Κουδουμά, που απέχει μόλις λίγα βήματα από την ομώνυμη παραλία. Το παλιό (χτισμένο σε σπηλιά) τμήμα του ναού ενσωματώθηκε στα νεότερα κτίσματα του 19ου και του 20ού αιώνα, ενώ από τα κειμήλια της μονής ξεχωρίζει η εικόνα της Παναγίας του Κύκκου ή Δεξιοκρατούσας, που θεωρείται θαυματουργή. Τον Δεκαπενταύγουστο, η Μονή Κουδουμά υποδέχεται προσκυνητές από κάθε γωνιά της Κρήτης, ενώ αρκετοί πιστοί διανυκτερεύουν στα φιλόξενα κελιά της αλλά και στην παραλία με τα ψιλά βότσαλα.
2 Φραγκοκάστελο - Σφακιά και Φαράγγι Σαμαριάς
Σε μικρή απόσταση από το επιβλητικό κουρταλιώτικο φαράγγι, στο τέλος του Μεγάλου Ποταμού, η αντρική Μονή Πρέβελη ιδρύθηκε πιθανότατα στα τέλη του 16ου αιώνα και είναι αφιερωμένη στον άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο και στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Χτισμένη σε υψόμετρο 170 μέτρων, με εκπληκτική θέα στην ομώνυμη παραλία και το αναγεννημένο (μετά τις πυρκαγιές του 2010) φοινικόδασος, η Μονή Πρέβελη συνδέθηκε με τους σκληρούς απελευθερωτικούς αγώνες της Κρήτης και βρέθηκε πολλές φορές στο στόχαστρο κατακτητών.
Το μοναστήρι διαθέτει πλούσια βιβλιοθήκη και σπάνια κειμήλια, όπως ο θαυματουργός σταυρός με τίμιο ξύλο στη βάση του, που προέρχεται από την Κωνσταντινούπολη, ενώ στο μουσείο του σώζονται περίπου 100 εικόνες, άμφια, χειρόγραφα και πολύτιμα σκεύη του 1600-1900 μ.Χ. Δύο χιλιόμετρα μακριά, δίπλα στο ποτάμι και το πέτρινο γεφυράκι, βρίσκονται τα απομεινάρια της παλιάς Μονής Πρέβελη (Κάτω Μοναστήρι): ένα ακανόνιστο σύνολο κτιρίων, με τον Ναό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, τράπεζα, μαγειρείο, ηγουμενείο, κελιά, εργαστήρια, ελαιοτριβείο και αποθήκες, που λεηλατήθηκαν και τελικά ερήμωσαν.
Αφήνοντας πίσω την Πρέβελη και διασχίζοντας τα χωριά που βλέπουν στο Λιβυκό Πέλαγος, με πορεία προς τα Σφακιά, οι Δροσουλίτες ξεπροβάλλουν στις πολεμίστρες του μεσαιωνικού Φραγκοκάστελου και σκεπάζουν με τη σκιά τους το μικρό μοναστήρι του Αγίου Χαράλαμπου. Βορειοανατολικά του κάστρου σώζεται ο ναός του Αγίου Νικήτα, που χτίστηκε τον 13ο αιώνα, πάνω στα ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Στο φαράγγι της Αράδαινας, πλάι στον εγκαταλελειμμένο οικισμό, οι Σφακιανοί προσκυνούν τον «Αστράτηγο» (Αρχάγγελος Μιχαήλ) στον σταυροειδή ναό με τον εξάπλευρο τρούλο, ενώ το μοναστήρι της Παναγίας Θυμιανής, στο χωριό Κομιτάδες, είναι για τους ντόπιους η «Αγία Λαύρα της Κρήτης».
Αγία Ρούμελη
Από τη Χώρα Σφακίων ξεκινούν τα καραβάκια για την Αγία Ρουμέλη, η οποία «αναπαύεται» στην αγκαλιά των Λευκών Ορέων και απέχει μόλις δύο χιλιόμετρα από τον Εθνικό Δρυμό της Σαμαριάς. Διασχίζοντας ανάποδα το φαράγγι, περνώντας από τα ερείπια του Ναού του Ταραίου Απόλλωνα και φτάνοντας στα μισά της διαδρομής, περιμένει ο βυζαντινός ναός της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, με τοιχογραφίες του 14ου αιώνα, που έδωσε το όνομά της στην περιοχή (Σαμαριά). Και επιστρέφοντας στην Αγία Ρουμέλη, ακολουθώντας το μονοπάτι που συνδέει τον μικρό οικισμό με το Λουτρό, συναντάει κανείς το εκκλησάκι που έχτισε τον 11ο αιώνα ο άγιος Ιωάννης ο Ερημίτης ή Ξένος, ακριβώς δίπλα στην παραλία όπου ο Απόστολος Παύλος βάφτιζε τους χριστιανούς.
Ναός Αγίου Γεωργίου, Ζίρος και Μονή Καψά
Με ορμητήριο την πόλη της Σητείας, όπου ξεχωρίζει ο επιβλητικός ναός της Αγίας Αικατερίνης με το κωδωνοστάσιο του 1938, η περιήγηση στα χωριά του Λασιθίου ξεκινάει από το Πισκοκέφαλο και τον Ναό του Αγίου Γεωργίου με τον ξύλινο εξώστη και συνεχίζεται στην Κάτω και Πάνω Επισκοπή, στους ναούς των Αγίων Αποστόλων και του Γενεσίου της Θεοτόκου και Τιμίου Προδρόμου. Περνώντας από τους Αρμένους, τον Χανδρά και τον εγκαταλελειμμένο μεσαιωνικό οικισμό της Βόιλας, ο δρόμος οδηγεί στη Ζίρο, με τα στενά ανηφορικά δρομάκια, τα παλιά πέτρινα σπίτια και τους ναούς της Αγίας Παρασκευής, του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Νικολάου, που χρονολογούνται στον 14ο και τον 15ο αιώνα. Στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής σώζεται μια υπέροχη τοιχογραφία του 1565, ενώ εκτίθενται και οστά ανδρών που σφαγιάστηκαν επί Τουρκοκρατίας, ύστερα από προδοσία.
Περίπου 20 χιλιόμετρα μακριά, στην έξοδο του Φαραγγιού των Περβολακίων, η (μέχρι πριν από λίγα χρόνια εντελώς «αποκομμένη») αντρική Μονή Καψά φωλιάζει στην καρδιά ενός τεράστιου απόκρημνου βράχου. Η μονή ιδρύθηκε μεταξύ 13ου και 15ου αιώνα, καταστράφηκε το 1471 από τους Τούρκους και αναστηλώθηκε ύστερα από 400 χρόνια. Η φήμη της ως μοναστικό και πνευματικό κέντρο εξαπλώθηκε σε όλη την Ελλάδα, ενώ την περίοδο 1941-1944 υπήρξε καταφύγιο εκατοντάδων Ελλήνων και Αγγλων αντιστασιακών, που φυγαδεύτηκαν στην Αίγυπτο με βρετανικά υποβρύχια.
4 Αγία Τριάδα και Μ. Χρυσοσκαλίτισσας
Ξεκινώντας από τη μικρή χερσόνησο της Παλαιόχωρας Χανίων και απολαμβάνοντας τα πεντακάθαρα νερά και το άγριο τοπίο με τη χαμηλή βλάστηση και την εκπληκτική θέα στο Λιβυκό Πέλαγος, μιαδιαδρομή περίπου 45 χιλιομέτρων οδηγεί στην στερεωμένη πάνω στα βράχια Μονή της Χρυσοσκαλίτισσας, που είναι αφιερωμένη στην Παναγία. Χτισμένη στα χρόνια της Ενετοκρατίας, πήρε, σύμφωνα με την παράδοση, το όνομά της από το μοναδικό χρυσό σκαλοπάτι της (από τα 98 συνολικά). Διαλύθηκε μετά το 1900, επανιδρύθηκε σαν γυναικεία το 1940, ενώ στην Κατοχή φιλοξένησε μεγάλο αριθμό αντιστασιακών, που κρύβονταν από τους Γερμανούς.
Υστερα από μια μικρή παράκαμψη στη διάσημη παραλία Φαλάσαρνα, διασχίζοντας σχεδόν όλο το παραλιακό μέτωπο των Χανίων και φτάνοντας έως το Ακρωτήρι, το περικυκλωμένο από κυπαρίσσια, αμπέλια και ελιές μοναστήρι της Αγίας Τριάδας των Τζαγκαρόλων θυμίζει φρούριο και αποτελεί χαρακτηριστικό αρχιτεκτονικό δείγμα της Κρητικής Αναγέννησης. Στη θέση της μονής υπήρχε μικρός ναός που ανήκε στον ιερομόναχο Ιωακείμ Σοφιανό, αλλά παρήκμασε μετά τον θάνατό του. Το 1611, οι βενετσιάνικες Αρχές ανέθεσαν την ανασυγκρότηση της μονής στον ιερομόναχο Ιερεμία Τζαγκαρόλο, ενώ μετά το 1634 πήρε τη σκυτάλη ο αδελφός του, Λαυρέντιος. Στην Επανάσταση του 1821, το μοναστήρι κάηκε από τους Τούρκους, αλλά στα τέλη του 19ου αιώνα γνώρισε μεγάλη άνθηση, εκπαιδεύοντας στο ιεροδιδασκαλείο του σπουδαίους κληρικούς.

Η Παναγία των Σταυροφόρων, Αγ. Μηνάς και Αγ. Τίτος
Στο κέντρο της πόλης, στην πλατεία Αγίου Μηνά, δεσπόζει επιβλητικός ο ομώνυμος ναός του (κατά τον Καζαντζάκη) «καπετάνιου του Μεγάλου Κάστρου», που θεμελιώθηκε το 1862 και εγκαινιάστηκε με μεγαλοπρέπεια το 1895, επί τουρκικής κατοχής. Δίπλα στον μητροπολιτικό ναό του πολιούχου του Ηρακλείου στέκεται ακόμα ο «μικρός» Αγιος Μηνάς, που συνδέθηκε με τη μεγάλη σφαγή του 1821, όταν οι Τούρκοι σκότωσαν τον μητροπολίτη Γεράσιμο Παρδάλη, επισκόπους, ιερείς αλλά και απλούς πολίτες που βρίσκονταν στον ναό και τον περίβολό του. Στο παλιό εκκλησάκι του 1735, με το επίχρυσο ξυλόγλυπτο τέμπλο, φυλάσσονται εικόνες του 18ου αιώνα (χαρακτηριστικά δείγματα της Κρητικής Σχολής Αγιογραφίας), μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας.
Ακριβώς απέναντι σώζεται η ιστορική εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης, σπουδαίο πνευματικό κέντρο του νησιού, που λειτουργεί σήμερα ως Μουσείο Εικόνων και Εκκλησιαστικών Κειμηλίων. Περπατώντας στα στενά του Ηρακλείου και φτάνοντας στον πεζόδρομο της 25ης Αυγούστου, ο τετράγωνος ναός του Αγίου Τίτου είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της πόλης. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας μετατράπηκε σε τζαμί, στον σεισμό του 1856 καταστράφηκε, ενώ ο μιναρές του γκρεμίστηκε μετά το 1920, όταν έφυγαν από την Κρήτη οι τελευταίοι μουσουλμάνοι. Επόμενος σταθμός, η Παναγία των Σταυροφόρων, με το υπερυψωμένο μεσαίο κλίτος, που βομβαρδίστηκε το 1941 και αναστηλώθηκε τη δεκαετία του '50.


Οι 24 διαδρομές σύμφωνα με orthodoxcrete
Χανιά - Αγία Τριάδα - Γκουβερνέτο
Σητεία - Ζίρος - Μονή Καψά
Ιεράπετρα - Μάλες - Πάνω Σύμη
Αβδού - Οροπέδιο Λασιθίου - Μάλια
Ελούντα - Νεάπολη - Κριτσά
Πόλη και περίχωρα Αγίου Νικολάου
Καστέλι - Εμπαρος - Μονή Αγίου Αντωνίου Αρβης
Μονή Αγίας Μαρίνας Βόνης - Αρκαλοχώρι - αγιος Νικήτας Αχεντριά
Βροντήσι - Καλυβιανή - Οδηγήτρια
Γόρτυνα - Μονή Κουδουμά - Μονή Απεζανών
Αγιος Μύρωνας - Αγία Ειρήνη Κρουσώνα - Μονή Παλιανής
Κερά Ελεούσα - Μονή Αγκαράθου - Μονή Επανωσήφη
Πόλη Ηρακλείου
Αγιος Κωνσταντίνος - Αργυρούπολη - Μυριοκέφαλα
Μπαλί - Βώσακος - Ανώγεια
Χρωμοναστήρι - Αρκάδι - Ελεύθερνα
Πόλη Ρεθύμνου
Πρέβελη - Σφακιά - Ασκύφου
Θρόνος - Αγία Γαλήνη - Σπήλι
Απτερα - Καλύβες - Κουρνάς
Χανιά - Μεσκλά - Θέρισσος
Πόλη Χανίων
Κολυμπάρι - Κάντανος - Σούγια
Κολυμπάρι - Ελος - Χρυσοσκαλίτισσα
πηγή
το είδαμε εδώ

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ:9-8-2015:«ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΙ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑ ΦΛΟΓΙΣΜΕΝΗ» ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΞΑΝΘΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΘΕΩΡΙΟΥ «ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΙ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑ ΦΛΟΓΙΣΜΕΝΗ»

Τραγικὸ τὸ «κατηγορῶ» τοῦ πονεμένου πατέρα, στή σημερινή εὐαγγελική περικοπή.   Τὸ παιδὶ του ὑπέφερε φρικτά, πολλὲς φορὲς ἔπεφτε στὴ φωτιὰ καί ἄλλοτε στὸ νερό. Τὸ ἔφερε στοὺς μαθητές τοῦ Χριστοῦ καὶ ἱκέτευσε νὰ τὸ σώσουν. Ὅμως ἐκεῖνοι δὲν τὸ κατόρθωσαν. Καὶ τώρα ἔρχεται ὁ πατέρας στὸν Χριστό, γιὰ νὰ Τοῦ πεῖ, «τὸν ἔφερα στοὺς μαθητάς σου, ἀλλὰ δὲν μπόρεσαν νὰ τὸν θεραπεύσουν». Ἀνάλογες φράσεις ἀπογοητεύσεως ἀκούγονται συχνὰ καὶ στὶς μέρες μας γιὰ τοὺς διαδόχους τῶν μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ, τοὺς κληρικούς. Πολλοὶ μάλιστα εἶναι εὔκολοι νὰ περιγράψουν τὶς ἐλλείψεις, τὶς ἀδυναμίες, τὶς ἀποτυχίες τους.

Στά λόγια τοῦ πατέρα ἐκείνου ὁ Κύριος ἀπάντησε μὲ ἕναν γενικότερο ἔλεγχο. «Ὦ γενεὰ ἄπιστη καὶ διεστραμμένη, ἕως πότε θὰ εἶμαι μαζί σας; Ἕως πότε θὰ σᾶς ἀνέχομαι;». Καὶ οἱ μαθητές — οἱ «κατηγορούμενοι» — καὶ ὁ πατέρας  ὁ «κατήγορος» — ἀνήκαν στὴν ἴδια κοινωνία σὲ μιὰ «γενεὰ ἄπιστη», ποὺ ἐμπόδιζε τὴν εὐεργετικὴ θεία δύναμη ποὺ ἀντιστρατευόταν στὸ θαῦμα.

Ἡ ἴδια παρατήρηση ταιριάζει ἀσφαλῶς καὶ στά πικρὰ σχόλια πολλῶν δυσπίστων σήμερα, ποὺ περιγράφουν τὴν ἀνεπάρκεια ὡρισμένων κληρικῶν. Ὦ γενεὰ ἄπιστη!». Μαθητές καὶ κριτές ἀνήκουμε στὴν ἴδια γενιά. Οἱ ἱερεῖς μας δὲν φθάνουν ἀπὸ κάποιο ἄλλο πλανήτη. Ἀπὸ τὰ σπλάχνα τῆς σύγχρονης κοινωνίας προέρχονται. Στὶς σύγχρονες οἰκογένειες γεννιοῦνται, στοὺς δρόμους μας μεγαλώνουν, στὰ σχολεῖα μας μορφώνονται. Τὴ νοοτροπία ὅλων μας κλείνουν μέσα τους.

Ἡ εὐθύνη γιὰ τὴ χλιαρότητα τῆς πίστεως καὶ τὴν ἄτονη ζωὴ ἀρκετῶν κληρικῶν δὲν σχετίζεται μόνο μὲ τοὺς ἴδιους. Βαρύνει σὲ μεγάλο βαθμό ὁλόκληρη τὴ σύγχρονη κοινωνία μας. Ὅταν οἱ Ἀπόστολοι ρώτησαν τόν Χριστό γιατί δέν μπόρεσαν νά θεραπεύσουν τό ἄρρωστο παιδί, τούς ἀπάντησε εὐθέως, «διά τήν ἀπιστία ἡμῶν».  Ἀλλά ὁ Χριστός δέν ἔμεινε στόν ἐλεγχο, οὔτε ἀπέρριψε τούς μαθητές του. Μίλησε θετικά γιά τό ποῦ πρέπει νά στραφεῖ ἡ προσπάθειά τους.  Μίλησε γιά τήν ἀκαταμάχητη δύναμη τῆς πίστεως, γιά τήν προσευχή καί τή νηστεία, μέ τήν ὁποία ἀντιμετωπίζονται οἱ δαιμονικές δυνάμεις. Τούς ὁδήγησε, τούς ἐνίσχυσε νά διακονοῦν τοὺς ἀνθρώπους, νά προσφέρουν τήν ζωή τους «θυσία ζῶσα, εὐάρεστη στόν Θεό». Ὅσο τὸ κακὸ πληθαίνει καὶ ἡ ἀτμόσφαιρα τῆς σύγχρονης ζωῆς περισσότερο μολύνεται, τόσο γίνεται μεγαλύτερη ἡ ἀνάγκη εὐλογημένων μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ ποὺ μὲ τὴ συνεπή ζωὴ καὶ τὴ θερμὴ πίστη τους θὰ ἐμπνεύουν, θὰ καθοδηγοῦν, θὰ ἀνακουφίζουν τὸν ἀνθρώπινο πόνο, θὰ φέρνουν τὸν Θεὸ στὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων καὶ τοὺς ἀνθρώπους κοντὰ στὸν Θεό.

ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ

ΑΙΔΩΣ...

Hλιάδης Σάββας

Δάσκαλος

Κιλκίς, 26-7-2015

Καλοκαίρι. Βλέπω τους ανθρώπους να πηγαινοέρχονται πέρα στο δρόμο. Με την ελάχιστη παρατηρητικότητα, ανάμεσα στις άλλες προ των οφθαλμών ρέουσες εικόνες, προβάλλουν στην πλειονότητά τους  επαναλαμβανόμενες ως  ακριβές  αντίγραφο η μια κατόπιν της άλλης αυτές του θήλεος φύλου, πάσης ηλικίας,συνθέτοντας κατά ασχήμονα και απειρόκαλο τρόπο μια αισθησιακή, επιτηδευμένη, αφύσικη και εν πολλοίς απροκάλυπτη,  «αποκαλυπτική» και προκλητική παρέλαση,  έναν «ξενισμό»  παντελώς άγευστο της  «ευωδίας», που αναδύει μέσα από τους αιώνες η  ιστορία της  Ρωμιάς γυναίκας.

 Η κρατούσα νοοτροπία, με τον κατακερματισμό της συνολικής εικόνας του  θείου και χαριτωμένου πλάσματος,  με τη δημιουργία σύγχυσης στο πρότυπο της γυναίκας, που  είναι  η Παναγία μας,  με την επιχείρηση   διαγραφής  της ιδιαιτερότητας της αποστολής αυτού του φύλου και με την επίμονη προσπάθεια αποκάλυψης και προβολής σε δημόσια θέα των μελών του σώματος, που έχουν εκ φύσεως ιερή αποστολή -επινόηση δυτικής προέλευσης, αισθησιακού  χαρακτήρα  και ολότελα ξένης προς την ελληνορθόδοξη Παράδοσή μας - πέτυχε   να  επιβληθεί και να επικρατήσει. Ως μη ορθά δε αξιολογημένη για την καταλυτική της δύναμη επί του ορθόδοξου ήθους, «εισέβαλε» στη ζωή ακόμη και των λεγόμενων ηθικών ανθρώπων, αλλά και πολλών ενσυνείδητα αγωνιζόμενων χριστιανών.

Καθιερώθηκε  λοιπόν και στη δική μας  απροετοίμαστη κοινωνία, η οποία είναι πλέον πεπεισμένη,  πως  δε συμβαίνει τίποτε με όλον αυτόν  για  τη γυναικεία φύση και ύπαρξη  ξεπεσμό, που δίνει το στίγμα  της οριστικής  μετάλλαξης αυτής και της αποστολής της στη ζωή. Για τη γυναίκα κόρη. Για τη γυναίκα σύζυγο. Για τη γυναίκα μητέρα. Για τη γυναίκα γιαγιά. Για τη γυναίκα, σύμβολο της συστολής, της σεμνότητας, της αιδούς.

Ρεύμα ισχυρό πλέον στην πληγωμένη από τον εκδυτικισμό κοινωνία μας.

Κακέκτυπο  προδοτικό προς τους αρχαίους προγόνους μας:

«άμα δε και κιθώνι εκδυομένω συνεκδύεται και την αιδώ η γυνή». (Ηρόδοτος)Απ΄τη στιγμή που η γυναίκα θα βγάλει το ρούχο της, ταυτόχρονα πετάει και την ντροπή.

 Αλλά και προς τους Αγίους μας:

 «άνθος έν εστι γυναιξίν εράσμιον, εσθλόν έρευθος». (Γρηγ. Ο Θεολόγος) Το πιο θελκτικό και όμορφο λουλούδι στις γυναίκες, είναι το υπέροχο κοκκίνισμα της ντροπής.

Όλα αυτά  ακροθιγώς, σαν αφορμή  για  το θέμα «Αιδώς» και η συνέχεια σε ένα μικρό βιβλίο, το οποίο  κυκλοφόρησε πριν από μια εικοσαετία περίπου.

Τίτλος του: «ΑΙΔΩΣ» και συγγραφέας ο  αείμνηστος  Μιχαήλ Μιχαηλίδης. Εκεί μπορεί να  ενημερωθεί κάθε καλοπροαίρετος ανήσυχος νους και να προβληματιστεί περί του θέματος.

 Απλό και προσιτό στην κατανόησή του από τον καθένα και πάντα επίκαιρο, όπως επίκαιρη και διαχρονική παραμένει και η αιδώς ως έννοια  εφαρμοσμένη, αλλά και  εφαρμόσιμη και εφαρμοστέα.

Παραθέτω τον πρόλογο του βιβλίου, εκδόσεων «Άγιος Νικόλαος»:

«Στις αρχές του εικοστού αιώνα, το ναυάγιο του «Τιτανικού» υπήρξε το πιο τρομακτικό στην ιστορία της θάλασσας.

 «Αβύθιστο» το είπανε, μα στο παρθενικό του ταξίδι χτύπησε σε παγόβουνο και βούλιαξε στα βαθιά νερά του Ατλαντικού.

Λήγοντος του εικοστού αιώνα, ένα άλλο ναυάγιο-πολύ πιο τρομακτικό- βρίσκεται σε εξέλιξη. Πρόκειται για το ναυάγιο της Ευρώπης.

Μόνο της Ευρώπης; Όλης της ανθρωπότητας. Ένα χωρίς προηγούμενο ναυάγιο. Μια πρωτόγνωρη παρακμή των ηθικών αξιών και του πολιτισμού. Μια παρακμή που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στο μαρασμό και τον πνευματικό θάνατο.

Τα «δρώμενα» σε όλα τα επίπεδα, το πιστοποιούν και το προσυπογράφουν. Ένας τεχνολογικός γιγαντισμός, που στηρίζεται σε καλαμένια πόδια. Μια παχυσαρκία, που δεν αφήνει το πνεύμα να ισχυροποιηθεί. Μια ποιότητα ζωής με τυρί και λουκάνικο, αλλά με ψυχή που λιμοκτονεί.

Όσο ξεψυχάει η αιδώς, πεθαίνει μαζί της η ομορφιά, ο πολιτισμός, ο άνθρωπος.

Σκοπός του βιβλίου: Να σημάνει συναγερμό για την περιφρούρηση των μεγάλων αξιών της ζωής, όπως είναι η Αιδώς, και το διαμάντι της σεμνότητας.

Με τη βοήθεια του Θεού, υπάρχει ελπίδα».

Στο πρώτο κεφάλαιο, μεταξύ άλλων γράφει:

«Ελάχιστες λέξεις στο ελληνικό λεξιλόγιο έχουν τόσο αμέτρητο βάθος και τόσον πλούτο εννοιών και συναισθημάτων, όσο η αιδώς. Είναι μια λέξη με απέραντο ηθικό περιεχόμενο. Με κάποια προέκταση, θα λέγαμε πως είναι μια σύνοψη της ηθικής ή μια έκφραση του όλου ηθικού νόμου. Συγκεφαλαιώνει όλες μαζί τις αρετές.Η Ιωάννα Τσάτσου στέκεται με θαυμασμό και αναφωνεί:

Κάποτε τον παληό καιρό

Άγραφος ακόμα ο νόμος

ελεύθερος ο άνθρωπος

από το φόρτο της γνώσης

στην πρώτη διδαχή

μια λέξη

«Αιδώς»

Μια λέξη για τους άριστους

που κλείνει όλους τους νόμους

τη συστολή, το σεβασμό

και την ευγένεια.

Σχολιάζοντας το μικρό, αλλά συμπυκνωμένο από νοήματα, ποίημα, ο Σαράντος Καργάκος σημειώνει: «Η ποιήτρια τοποθετεί τη λέξη «αιδώ» στο κέντρο του ποιήματος, όπως τον παληό καιρό ήταν τοποθετημένη στο κέντρο της κοινωνικής ζωής και διαμόρφωνε το ήθος των παλαιών ανθρώπων. Έτσι απομονωμένη, μοιάζει με φωτιστική εστία που φωτίζει το υπόλοιπο λεκτικό στερέωμα».

Όσες καλοπροαίρετες ψυχές έχουν ενδιαφέρον, ανησυχίες και ερωτηματικά, μπορούν να καταφύγουν σ΄ αυτό το μικρό βιβλίο. Θα αποκτήσουν γνώσεις,  για τις οποίες μέχρι τώρα δεν τους δόθηκε η ευκαιρία να ενημερωθούν και να προβληματιστούν, προς ωφέλεια πνευματική.

Είναι κρίμα να κλείσουμε το άρθρο, χωρίς να καταφύγουμε  στην Καινή Διαθήκη, στην οποία η λέξη «αιδώς» αναφέρεται δύο φορές.

Στην προς Εβραίους επιστολή: «Διὸ βασιλείαν ἀσάλευτον παραλαμβάνοντες ἔχωμεν χάριν, δι' ἧς λατρεύωμεν εὐαρέστως τῷ Θεῷ μετὰ αἰδοῦς καὶ εὐλαβείας». (Εβρ. 12, 28) Η αιδώς και η ευλάβεια αναφέρονται στη διάθεσή μας απέναντι στο Θεό. Από μόνη της η αιδώς έχει την έννοια του σεβασμού και του δέους. Να «ντραπούμε» το Θεό.

Στην Α΄ προς Τιμόθεον: «Ὡσαύτως καὶ γυναῖκας ἐν καταστολῇ κοσμίῳ, μετὰ αἰδοῦς καὶ σωφροσύνης κοσμεῖν ἑαυτάς, μὴ ἐν πλέγμασιν ἢ χρυσῷ ἢ μαργαρίταις ἢ ἱματισμῷ πολυτελεί». (Α΄ Τιμ. 2,9) Εδώ αναφέρεται στο ντύσιμο και το στόλισμα των γυναικών κατά τη δημόσια λατρεία.

Ο Ζιγαβηνός ερμηνεύει: «Λέγοντας δε (ο απόστολος Παύλος) εν καταστολή κοσμίω, μετά αιδούς και σωφροσύνης, απαγόρευσε  όσα καλλυντικά επαλείφονται στα μάγουλα και τα βαψίματα  των ματιών και το λικνιστό βάδισμα και τη χαύνη, προκλητική φωνή».

Και συνεχίζει ο Χρυσόστομος: «και το φιλήδονο βλέμμα, που είναι πλήρες από κάθε πορνική διάθεση, το επιμελημένο ανασήκωμα της καλύπτρας του προσώπου, τη ζώνη την εντυπωσιακή, τα εξεζητημένα υποδήματα». (Π. Τρεμπέλα, Υπομνήματα)

Ο απόστολος Παύλος αναφέρεται παρακάτω και σε άλλου είδους καλλωπισμούς. Την επιτηδευμένη κόμμωση, τα χρυσά βραχιόλια και δαχτυλίδια, τα σκουλαρίκια, τα πολυτελή ρούχα. Και καταλήγει πως τα αγαθά έργα ενώπιον του Θεού είναι ο καλύτερος στολισμός.

πηγή